ئێران لە رێگای پ ک ک و یەکیەتییەوە شەڕ بە کورد ده‌فرۆشێ

ئێران لە رێگای پ ک ک و یەکیەتییەوە شەڕ بە کورد ده‌فرۆشێ

  بەشی سێهەم

پ ک ک و قەندیل و ستراتیژی پاراستنی سنوورەکانی رۆژهەڵات

 پ ک ک کاتی خۆی کە سوریای چۆل کرد لە چیا و دۆڵە سەختەکانی "خواکورک" پترجێگیر بووو ئەو ناوەی کردە بنکەی سەرەکی خۆی، خواکورک دەگاتە سێکوچکەی ئێران، تورکیا، عێراق، خۆاکورک یان دۆڵی خواکورک لە ڕاستیدا دۆڵێکە هەزار بەهەزار. تەنانەت لە قەندیل زۆر سەختر و ئاستەم ترە. یەک دۆڵە بەڵام سەتان دۆڵی لێدەبێتەوە . لایەکی دەرواتەوە بۆ زێوەی مەرگەوەری و لایەکی تری دەکرێ بڵێین بە دۆڵی "کەوەرت" و دەراو دا بەرەو "لۆلان" هەڵدەکشێ کە ئەویش هەر دەگاتەوە ناوچەی شنۆ. لەم لایەشڕا دەچێتە سەر کەوەرت و "لێکان" و دەشتی "سیدەکان" کە عەشیرەتی هەرکی لێ نیشتەجێن. لایەکی دیکەش دەگەڕێتەوە بۆ دۆڵی "حەیات" وشۆڕدەبێتەوە بۆ دەشتی "بەرازگری" و لەوێڕا بەرەو حدوودی باکووری کوردستان دەکشێ، ئەو شوێنە بۆ پ ک ک باشترین شوێن بوو، ئاوێکی زۆر و شاخی هەزار بەهەزار و دۆڵ و دەڕەی بێ ئەژمار، لە ڕاستیدا خۆی وڵاتێکە. بەڵام چی پێنەچوو پ ک ک لە ژێر گوشاری بۆمباران وتۆپخانەکانی تورکیا خواکورکی بەجارێک چۆل کرد و رووی لە قەندیل کرد کە بەدەیان کیلۆمێتر لە حدوودی تورکیا دوورە.

 ڕەنگە لە سەرەتا دا پ ک ک بۆ دەرباز بوون لە گوشارەکانی تورکیا خواکورکی چۆل کردبێ و قەندیلی وەک بنکەی سەرەکی خۆی هەڵبژاردبێ بەڵام وردە وردە قەندیل بوو بە مەکۆی حەسانەوە دەسدرێژی کردنە سەر باشوور و بیری سازکردنی حیزبیش بۆ رۆژهەڵات هەر لەو پێوەندیەدا و لەوێڕا زیاتر ئەو بیرە لە لایان زەق بۆوە و بە چەندین قوونە شەڕی پژاک دەگەڵ سپای پاسداران توانیان هەستی لاوی رۆژهەلاتی بجووڵێنن و کۆمەڵی گەنجی رۆژهەڵاتی بۆ لای خۆیان ڕاکێشن .

ئەگەرچی تورکیا چەند جار هەوڵی دا کە پ ک ک لە قەندیل دەربکا بەڵام دووری رێگا و بوونی سەدان کۆسپی ئابووری و هەروەها بوونی گریلا گیان فیداش لە ناوچە جیاجیاکان ئەو ئیمکانەی لای تورکیا هێندە ئاسان نەدەکرد. بۆیە پاش چەندین جار هێرشی ئاسمانی ئەویش ئیتر جارێ وازی لە هەڕەشە و گوڕەشە هێنا بە تایبەتی کاتێ دیتی ئیتر پ ک ک ئەو مەترسییە سەربازییەی جاران نەبوو بۆ تورکیا.

ئێستا و ئەوا چەند ساڵێکە بە هەوڵی حکوومەتی هەرێمی کوردستان پێڤاژۆو گفتگۆی ئاشتی لە نێوان حکوومەتی تورکیا لە لایەک و ئۆجالان لە ئیمراڵی و "ەدپ" لە باکوور و سەرکردایەتی پ ک ک لە قەندیل ساز بووە و لەو کاتەشەوە تا ئێستا ئەگەرچی هەم ئەردۆغان و حکوومەتی تورکیا دەگەڵ کورد رووڕاست نین و درۆ دەکەن و هەوڵی سادقانەیان نیە بۆ چارەسەری پرسی کورد لەو بەشە بەڵام لایەنی شەڕخوازی ناوپ ک ک ش هەر تاو ناتاوێ بە هەڕەشە و گوڕەشە وڵامی قسە و کردارەکانی تورکیای داوەتەوە کە ئەو هەڕەشانە هەرگیز نەچوونە خانەی کردارەوە.

گرینگترین گۆڕان لە سیاسەت و تاکتیکی پ ک ک کاتێ روویدا کە ڕۆژائاوا دوای شەڕی ناوخۆیی سووریا لە ساتوسەودایەکی نێوان پ ک ک- بەشار ئەسەد دا کەوتە دەست کوردەکان و ئیتر پ ک ک کەوتە تەراتێن و لە کورت ماوەترین کاتدا هەرچی حیزبی ئەو بەشەی کوردستان بوو ڕایماڵین وبە ترۆر و تەقە لێکردن و گرتن وتۆقاندن وایکرد کە زۆربەی ئەو حیزبانەی کاتی خۆی دژایەتیان دەگەڵ سووریا دەکرد و ئەندامانیان لە ژێر ئەشکەنجەو ڕاوەدوونانی حکوومەتی ئەسەد دابوون رۆژئاوای کوردستان لەترسی پ ک ک چۆل بکەن، ڕاست ئەو کاتەی هێزەکانی رۆژئاوا لە زیندانەکانی سوریادا لە ژێر سەختترین ئەشکەنجەی حکوومەتی ئه‌سه‌ددابوون  پ ک ک دەستی دەگەڵ ئەسەد تێکەڵ بوو و بە ئاشکرا بنکەو بارەگای لە سووریا داهەبوو، بەڵام کە لەم چەند ساڵەی دوایی هەلومەرجەکە گۆڕا پ ک ک بە هێزی سەربازی توانی دەست بە سەر رۆژئاوا دابگرێ و هەرچی حیزبی ئەو بەشەیە ڕایانماڵێ و تا ئەم کاتەش ئامادە نییە دەگەڵ هیچ هێزێکی کوردی هاوپەیمان بێ لە حاڵیکدا لە تازەترین هاوپەیمانیدا جگە لە ئۆپۆزیسیۆنی سووریا بە ئاشکرا لە هەندێ شوێنی وەک حەڵەب دەگەڵ هێزەکانی ئەسەدیش دا چۆتە بەرەیەک بۆ بەرەبەرەکانی داعش.

 بەڵام سەبارەت بەرۆژهەڵات،  پ ک ک لە قەندیل و دوای چەندین شەڕی پژاک و سپای پاسداران و بە رێککەوتنێک دەگەڵ حکومەتی ئێران پژاکی بە جارێ بێدەنگ کرد تا ئەو جێگایەی ئێستا لە بەیاننامەدەرکردنیشدا ناوی لە کوولەکەی تەڕدا نەماوە. ئێستا ئیترئەو تەجرەبەیەی رۆژئاوای بۆ بۆتە حوکم و بۆی بۆتە تئوریەک کە پشتی پێدەبەستێ هەر بۆیە لە تازەترین کەڵەگایی ئاشکرایدا بەرامبەر بە حدکا و باقی هێزەکانی رۆژهەڵات دەڵێ ئیزنی مانەوە بە هێزەکانی ڕۆژهەڵات نادات تا لە سنوورەکانی خاکی بابوباپیرانیان بنکە بکەنەوە و بەرەو ئەو دیوی سنوور شۆڕ بنەوە.  ئەگەر لە هۆکار و پاساو هێنانەوەی بێ بنەما وەک " هەڵبژاردنەکانی تورکیا لە ئارادان بۆیە تورکیا و بارزانی و حدکا دەیان هەوێ زەبرمان لێدەن"! گەڕێن پ ک ک بە دوو هۆکار ئەمە دەکات، لە ئێستا دا ئەو هەوڵەی بە پێی ئەو رێککەوتنە نهێنییانەیە کە لە نێوان پ ک ک و حکومەتی ئیسلامی ئێران داهەیە. بۆ داهاتووش وا پێشبینی دەکات کە ڕەنگە ئێرانیش لە باشترین حاڵەتدا وەک ئەسەدی لێ بێ! دەی ئەو کات ئەو ئەوە لە سنوورەکانی رۆژژهە‌ڵات و ئێران نیزیکە وهەمان سناریۆی رۆژئاوا لە ڕۆژهەڵاتیش دووپات دەکاتەوە.

ئەوەپوختەی لێکدانەوەی پ ک ک یە و هیچ کەس نابێ گومانی لەو شتە دا هەبێ. ئێستا ئایا هێزەکانی ڕۆژهەڵات دەگەنە ئەو راستییە کە کاتی گالتە کردن بە خۆیان وبە ڕابردوویان بۆ نییە؟ دەگەنە ئەو عەقڵیەتە کە وشیاری خۆیان نەبن سبەی رۆژهەڵاتی کوردستانیش دەبێ ببێتە جێگەی رمبازێنی پ ک ک و لەوێش بە پێی ئیدئۆلۆژیەکانی خۆی ئەو بەشە لە کوردستان تووشی کارەسات و تووشی بێ سیاسەتی بکات . من بێ هیچ پێچ و پەنایەک ئاسۆیەکی تاریک و لێل لە داهاوتووی ئەو ناوچەیە دێتە بەرچاوم و هیچ باوەڕیشم بە پ ک ک نییە دەگەڵ کەس بێتە ڕەدایە، ئەوان سیاسەتی خۆیان بێ زەڕڕەیەک ئەو لاو ئەم لا پەیرەو دەکەن و ئەوەی لە ئیعلام و راگەیاندنیش دا جار جارە باسی دەکەن ئەگەرچی بە ئاشکرا دیارە بە زۆر بەسەر زاریان دا دێ تەنیا بۆ چەواشەکردنی خەڵکەو چیتر نیە. پ ک ک هێزێکی باکووری کوردستانە بە دڵنییاییەوە ناتوانێ چۆن بەسەر رۆژئاوا دا زاڵ بوو بە سەر رۆژهەڵاتیشدا زاڵ بێ، جیاوازی یەکجار زۆر لە نێوان رۆژهەڵات و رۆژئاوا دایە، ئەوانەی دیفاع لەو سیاسەتە ولە دەست تێوەردانەی پ ک ک دەکەن بەرپرسیاری هەموو ئەو خوێنانەن کە لە داهاتوو و لە شەڕی کورد کوژیدا  له‌ نێوان پ ک ک و باقی هێزه‌کانی رۆژهه‌ڵات و باشوور و رۆژئاوا گیان لەدەست دەدەن. سەرکردایەتی پ ک ک دەبێ ئاوڕ لە مێژووی خۆی بداتەوە و بزانێ هەر لەسەر ئەو مەزنیخوازییەی لەسیاسەتدا هەیەتی چها خوێنی لە شەڕی کوردکوژی دا ڕشتووە . چها خەڵکی لە خۆی کردووە بەنەیار!  رێبەرایەتی پ ک ک زۆر بەجیددی دەبێ بیر لەوە بکەنەوە و فریوی چەند کەسی چەپڵە لێدەری چاوقووچاوەی ڕۆژهەڵاتی نەخۆن و لەوە دڵنیا بن کە رۆژهەڵات رۆژئاوا نییە. ئەگەر ئەمڕۆ ئەوان هێزی چەکداریان لە هێزەکانی ڕۆژهەڵات زیاترە هەر بەوەش دەخوڕن حیزبەکانی رۆژهەڵات هەم لە ناو خەڵک وهەمیش لەناو کۆمەڵگای ناودەوڵەتی ئیعتیبار و گرنگی تایبەتی خۆیان هەیە و تێکەوتن دەگەڵ ئەو هێزانە وا بە هاسانی بۆ پ ک ک بووز ناخوا. جگە لەمە دێمۆكڕاتەکان دەتوانن لە کەمترین ماوەدا هێزی چەکداری خۆیان بگەیننە هەزاران ئەو شتەی پ ک ک زۆر باش دەیزانێ بە شەرتیک دەرفەتیان هەبێ لە لایەن حکوومەتی هەرێمی کوردستانەوە.

هیوادارم لێرەوە دەنگی ناڕەزایەتی زۆر کەس و لایەن بەرامبەر بە کرداری مەترسیداری پ ک ک بڵیند بێ و هەموو لایەنێک ئەو مەزنیخوازییەی پ ک ک و ئەو کەڵەگاییەی پ ک ک بە پێی توانای خۆیان لە قاو بدەن بەڵکوو بۆ یەکجار بووبێ سەرکردایەتی پ ک ک واز لە سیاسەتی پاوانخوازی و دژبەری بەرامبەر هەموو پارت و هێزێکی کوردستانی بێنێ و رێگای دیالۆگ و گفتگۆ و برایەتی بگرێتە بەر. با هەموو لایەکیش ئەوە بزانێ سازش و چاوپۆشی کردن لە سیاسەتی هەڵە  ورەخنە نەگرتن لە کرداری ناننیشتمانی هێزە سیاسییەچەکدارەکانی کوردستان بەرەو هەڵدێر دەبات نەک نوسینی چەند دێڕ رەخنە ئەگەر بە زمانی کوتکیش بێ!