داعش و کوردو سیاسەت
کورد لە ناوچەدا نە حاکم و دەسەڵاتدار بووە و نەستەمگەر، ئەو هەمیشە زۆڵمی لێکراوە، قوربانی دەستی زۆرداری داگیرکەران بووە،هەر لەسنەو پاوەڕا تا مەهاباد و ورمێ هەر لە بارزان تا هەڵەبجە، لەئەنفال و کیمیا باران و قەتڵوعامی بە کۆمەل کراوە ، دەیان و سەدان هاوڵاتی کورد لە باکور بوونەتە قوربانی رەگەزپەرەستی تورک، لە رۆژئاوا رێژیمی ئەسەدی باوک و کور جگە لە حاشاکردن لە بوونی کورد لەو ولاتە سەدان کوردیان لە ژێر ئەشکەنجە دا کوشتووە، کورد لەو ولاتانە بە گشتی لە ژێر ستمەی سیاسیی و کۆمەڵایەتی و ئابووریەکی کەم وێنە دابووە، ئەو ستەملێکراوترین گەل و نەتەوەی هەمووسەدەی ڕابردوو بووە.
کورد موسوڵمانە، زۆربەیان سوننین، کۆمەڵگایەکی سوننەتی ئیمانداری هەیە، ئەدی خێرە داعش کە خۆی نوێنگەی سوننی و ئیسلامی محەمەدییە رووی شەڕ و کوشتاری کردۆتە کوردستان؟
داعش کە ساز بوو سەرەتا وەک رێکخراوێکی دژی بەشار ئەسەد سەری هەڵدا، بەڵام لەو رۆژەوە تا ئێستا بەقەرا ئەو چەند ڕۆژەی شەڕی کۆبانێی نە فیشەک بە حکوومەتی ئەسەدەوە ناوە و نە شەڕی دەگەڵ کردووە و نە زەرەری بۆی هەبووە، لە دوایی شەڕی دەگەڵ ئەسەد دا شاری رقەی گرتەوە کە پێگەیکی نیزامی و ئاسمانی گرینگی حکوومەتی سوریای تێدابوو، بەڵام سەرەڕای تەبلێغاتێکی زۆر کە گۆیا چەند سەت کەس لە شەڕی گیرانەوەی رقەدا کوژران ئەویش هەر شانۆیتەک بوو کە لە لایەن بەشاری کورێ حافز ئەسەدەوە بەڕیوە چوو. شانۆیەک راست بە کۆپی کردن لە مالیکی و تەسلیم کردنی موسڵ و سەلاحەدین وئەنبار و هەموو ئەو چەکو چۆڵانەی کە لەو ناوچەیە داهەبوو . لە زۆر شوێندا شوێن دا داعش پەلاماری هێزەکوردیەکان دەدا و هەوڵ و تەقەلای ئەوەیە کە خۆی بگەیەنێتە شوێنە ستراتیژیەکان بە تایبەتی شوێنە نەوتیەکان، ڕیگاو بانە سەرەکیەکان، ئاو و رووبار وبەنداوەکان، کێ ئەو زانیاریە و ئەو خەریتە سەربازی و ئەو نەخشەسەربازییە پڕ بەهایە دەداتە داعش و ئەوانە کیێان دەگەڵ دایە کە وەها بە بەرنامە و بە جیددی کار بۆ داگیرکردن یکوردستان دەکەن ؟ ئایا داعش دەیهەوێ خەلافەتی ئیسلامی یان ئیمپراتۆریەکی عوسمانی دیکە لە سەر خاکی کوردستان و بەشێک لە خای عەڕەبی سوریاو عێراق دابمەزرێنێ؟ ئەوانە پرسیارگەلێکی جیددین کە پێویستە هەموو لایەک بیر لە وڵامەکانی بکەنەوە.
هێرشی سەرەکی داعش هەر لە جەلەولا تا دەگاتە کەرکووک و مەخموور و شنگال لە باشوور و حەسەکە و جزعەو تەل حەمس و کۆبانێ تا ئێستا درێژەی هەیە، رۆژ نییە کوڕو كچانی کورد لەو شەڕانەدا خەڵتانی خۆێن نەکرێن، رۆڵەکانی کورد لە رۆژئاوا و لە باشوور خەریکی بەرگری قارەمانانە لە کوردستان و خاکی کوردستانن، ئەو شەڕە تاکەی بەردەوام دەبێ؟ بۆچی کورد بۆتەئامانجی سەرەکی هێرشەکانی داعش؟ کورد لەو کات ودەم دا دەبێ چ بکا؟ ئەوانەی هەمووی پرسیار گەلێکن کە وڵامەکەی تەنیا لە لای دەسەڵاتدارانی حیزب و حکوومەت دەست دەکەوێ، ئێمە ئەوەندە دەزانین حیزبەکان لە جیاتی ئەوەی کە دوژمنی سەرەکیان لە بیربچێتەوە و هەر خەریکی یەکتر تاوانبارکردن و کوتان و هیرشکردنە سەر یەک بن، واچاکە مەترسی داعش بەجیددی وەربگرن، داعش ئێستا هیزێکی بە هێزی ئیقلیمیە هەم لەباری ئیدئۆلۆژی و هەمیش لەباری پێگەی جەماوەری و هەمیش لەباری پشتیوانیکردن لە لایەن دەوڵەتە عەڕەب و دەوڵەتە دژبە کوردەکان.
لەملاوە کورد هیچ پشتیوانیەکی ستراتیژی تا ئەم دەقیقەیە نیە، هەرچی پشتیوانییە بە هی رۆژئاواشەوە هەمووی لە سەر ئەساسی یەکگرتنەوەی بەرژوەندیەکانە، هەر بۆیە ئەگەر نەتوانێ هاوپەیمانی ستراتیژی بۆخۆی پەیدا بکات و نەتوانێ متمانەی جیددی لە ناو کۆمەڵگای نێودەوڵەتی بە تایبەتی رۆژئاوا و لەسەرووی هەموانەوە ئەمریکا بەدەست بێنێ، گومان نییە کە دەبێ چاوەڕوانی زۆر شەڕ و کاولکاری و کارەساتی دیکە بین. کێشەی کورد کێشەیەکی سیاسیە، ئەو شەرەی بەرۆکی کوردی گرتوە بەر لەوەی شەڕی هێزێکی چەکداری خیلە سەر بێ شەڕی باوەڕ و فکرەیەکی سساسیی و ئیدئۆلۆژیەکی نەگۆڕ و چەقبەستوویە کە سەدان ساڵە کاری بۆدەکرێ و تەنانەت لە ناو کردەکانیش دا بە دڵنییایەوە لەیەنگری بەرچاوی هەیە، کەواتە قورسایی کاری کورد و تێکۆشانی کورد وێڕای بەرخۆدان ومقاومەتی سەرسەختانەو قارەمانانە دەبێ سیاسەت و دیپلۆماسیەت و پەیداکردنی دۆست وهاوپەیمانی ستراتیژی بێ، کورد ئەگەر بەتەمای رزگاری خۆیەتی و حیزبەکان ئەگەر خەمی خەڵکیان لەبەرە وێڕای واز هێنان لەو دووبەرەکی و دژایەتیکردنەی یەکتر، نابێ بۆ ئێستا سیاسەت بکەن بەڵکوو دەبێ داهاتوویان لەبیر بێ و لە ڕاستیدا شەڕی داهاتوو بکەن نەک ئێستا.خۆ قەرار نییە کورد هەتا هەتایە هەر لە ئاوارەیی و شەڕ و کاولکاری دابێ، ئەدی ژیان ، ئەدی ئاسوودەیی، ئەدی ئاوەدانی؟
کورد لە ناوچەدا نە حاکم و دەسەڵاتدار بووە و نەستەمگەر، ئەو هەمیشە زۆڵمی لێکراوە، قوربانی دەستی زۆرداری داگیرکەران بووە،هەر لەسنەو پاوەڕا تا مەهاباد و ورمێ هەر لە بارزان تا هەڵەبجە، لەئەنفال و کیمیا باران و قەتڵوعامی بە کۆمەل کراوە ، دەیان و سەدان هاوڵاتی کورد لە باکور بوونەتە قوربانی رەگەزپەرەستی تورک، لە رۆژئاوا رێژیمی ئەسەدی باوک و کور جگە لە حاشاکردن لە بوونی کورد لەو ولاتە سەدان کوردیان لە ژێر ئەشکەنجە دا کوشتووە، کورد لەو ولاتانە بە گشتی لە ژێر ستمەی سیاسیی و کۆمەڵایەتی و ئابووریەکی کەم وێنە دابووە، ئەو ستەملێکراوترین گەل و نەتەوەی هەمووسەدەی ڕابردوو بووە.
کورد موسوڵمانە، زۆربەیان سوننین، کۆمەڵگایەکی سوننەتی ئیمانداری هەیە، ئەدی خێرە داعش کە خۆی نوێنگەی سوننی و ئیسلامی محەمەدییە رووی شەڕ و کوشتاری کردۆتە کوردستان؟
داعش کە ساز بوو سەرەتا وەک رێکخراوێکی دژی بەشار ئەسەد سەری هەڵدا، بەڵام لەو رۆژەوە تا ئێستا بەقەرا ئەو چەند ڕۆژەی شەڕی کۆبانێی نە فیشەک بە حکوومەتی ئەسەدەوە ناوە و نە شەڕی دەگەڵ کردووە و نە زەرەری بۆی هەبووە، لە دوایی شەڕی دەگەڵ ئەسەد دا شاری رقەی گرتەوە کە پێگەیکی نیزامی و ئاسمانی گرینگی حکوومەتی سوریای تێدابوو، بەڵام سەرەڕای تەبلێغاتێکی زۆر کە گۆیا چەند سەت کەس لە شەڕی گیرانەوەی رقەدا کوژران ئەویش هەر شانۆیتەک بوو کە لە لایەن بەشاری کورێ حافز ئەسەدەوە بەڕیوە چوو. شانۆیەک راست بە کۆپی کردن لە مالیکی و تەسلیم کردنی موسڵ و سەلاحەدین وئەنبار و هەموو ئەو چەکو چۆڵانەی کە لەو ناوچەیە داهەبوو . لە زۆر شوێندا شوێن دا داعش پەلاماری هێزەکوردیەکان دەدا و هەوڵ و تەقەلای ئەوەیە کە خۆی بگەیەنێتە شوێنە ستراتیژیەکان بە تایبەتی شوێنە نەوتیەکان، ڕیگاو بانە سەرەکیەکان، ئاو و رووبار وبەنداوەکان، کێ ئەو زانیاریە و ئەو خەریتە سەربازی و ئەو نەخشەسەربازییە پڕ بەهایە دەداتە داعش و ئەوانە کیێان دەگەڵ دایە کە وەها بە بەرنامە و بە جیددی کار بۆ داگیرکردن یکوردستان دەکەن ؟ ئایا داعش دەیهەوێ خەلافەتی ئیسلامی یان ئیمپراتۆریەکی عوسمانی دیکە لە سەر خاکی کوردستان و بەشێک لە خای عەڕەبی سوریاو عێراق دابمەزرێنێ؟ ئەوانە پرسیارگەلێکی جیددین کە پێویستە هەموو لایەک بیر لە وڵامەکانی بکەنەوە.
هێرشی سەرەکی داعش هەر لە جەلەولا تا دەگاتە کەرکووک و مەخموور و شنگال لە باشوور و حەسەکە و جزعەو تەل حەمس و کۆبانێ تا ئێستا درێژەی هەیە، رۆژ نییە کوڕو كچانی کورد لەو شەڕانەدا خەڵتانی خۆێن نەکرێن، رۆڵەکانی کورد لە رۆژئاوا و لە باشوور خەریکی بەرگری قارەمانانە لە کوردستان و خاکی کوردستانن، ئەو شەڕە تاکەی بەردەوام دەبێ؟ بۆچی کورد بۆتەئامانجی سەرەکی هێرشەکانی داعش؟ کورد لەو کات ودەم دا دەبێ چ بکا؟ ئەوانەی هەمووی پرسیار گەلێکن کە وڵامەکەی تەنیا لە لای دەسەڵاتدارانی حیزب و حکوومەت دەست دەکەوێ، ئێمە ئەوەندە دەزانین حیزبەکان لە جیاتی ئەوەی کە دوژمنی سەرەکیان لە بیربچێتەوە و هەر خەریکی یەکتر تاوانبارکردن و کوتان و هیرشکردنە سەر یەک بن، واچاکە مەترسی داعش بەجیددی وەربگرن، داعش ئێستا هیزێکی بە هێزی ئیقلیمیە هەم لەباری ئیدئۆلۆژی و هەمیش لەباری پێگەی جەماوەری و هەمیش لەباری پشتیوانیکردن لە لایەن دەوڵەتە عەڕەب و دەوڵەتە دژبە کوردەکان.
لەملاوە کورد هیچ پشتیوانیەکی ستراتیژی تا ئەم دەقیقەیە نیە، هەرچی پشتیوانییە بە هی رۆژئاواشەوە هەمووی لە سەر ئەساسی یەکگرتنەوەی بەرژوەندیەکانە، هەر بۆیە ئەگەر نەتوانێ هاوپەیمانی ستراتیژی بۆخۆی پەیدا بکات و نەتوانێ متمانەی جیددی لە ناو کۆمەڵگای نێودەوڵەتی بە تایبەتی رۆژئاوا و لەسەرووی هەموانەوە ئەمریکا بەدەست بێنێ، گومان نییە کە دەبێ چاوەڕوانی زۆر شەڕ و کاولکاری و کارەساتی دیکە بین. کێشەی کورد کێشەیەکی سیاسیە، ئەو شەرەی بەرۆکی کوردی گرتوە بەر لەوەی شەڕی هێزێکی چەکداری خیلە سەر بێ شەڕی باوەڕ و فکرەیەکی سساسیی و ئیدئۆلۆژیەکی نەگۆڕ و چەقبەستوویە کە سەدان ساڵە کاری بۆدەکرێ و تەنانەت لە ناو کردەکانیش دا بە دڵنییایەوە لەیەنگری بەرچاوی هەیە، کەواتە قورسایی کاری کورد و تێکۆشانی کورد وێڕای بەرخۆدان ومقاومەتی سەرسەختانەو قارەمانانە دەبێ سیاسەت و دیپلۆماسیەت و پەیداکردنی دۆست وهاوپەیمانی ستراتیژی بێ، کورد ئەگەر بەتەمای رزگاری خۆیەتی و حیزبەکان ئەگەر خەمی خەڵکیان لەبەرە وێڕای واز هێنان لەو دووبەرەکی و دژایەتیکردنەی یەکتر، نابێ بۆ ئێستا سیاسەت بکەن بەڵکوو دەبێ داهاتوویان لەبیر بێ و لە ڕاستیدا شەڕی داهاتوو بکەن نەک ئێستا.خۆ قەرار نییە کورد هەتا هەتایە هەر لە ئاوارەیی و شەڕ و کاولکاری دابێ، ئەدی ژیان ، ئەدی ئاسوودەیی، ئەدی ئاوەدانی؟
No comments:
Post a Comment